ส่วนหนึ่งของ พุทธศาสนา
พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
เพื่อความดับทุกข์ · นิพพาน
พระพุทธ · พระธรรม · พระสงฆ์
อิสิปตนมฤคทายวัน (อ่านว่า อิ-สิ-ปะ-ตะ-นะ-มะ-รึ-คะ-ทา-ยะ-วัน) แปลว่า ป่าเป็นที่ให้อภัยแก่เนื้ออันเป็นที่ตกไปแห่งฤษี คือป่าที่ไม่มีภัยแก่สัตว์ซึ่งเป็นที่ชุมนุมของพวกฤษี
อิสิปตนมฤคทายวัน หมายถึงป่าใหญ่ที่อยู่ใกล้เมืองพาราณสี เป็นสวนสัตว์เปิดที่สัตว์ได้รับความคุ้มครอง เทียบได้กับอุทยานแห่งชาติและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าในปัจจุบัน ซึ่งเป็นที่เหล่าฤษีมาพำนักอาศัยกันจำนวนมาก เป็นที่เหมาะสำหรับนักบวชผู้สละเหย้าเรือนแล้ว
อิสิปตนมฤคทายวัน เป็นสถานที่ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนาแก่พระปัญจวัคคีย์ ปัจจุบันเรียกว่า สารนาถ ยังมีพระสถูปใหญ่และซากวัดโบราณปรากฏเป็นหลักฐานอยู่